Het zou verstandig zijn om de plannen voor de derde pijler los te maken van de nieuwe pensioenwet en als aparte wetgeving door te voeren. Dat betoogt directeur Joost Tieland van Brand New Day. Zo wordt volgens hem voorkomen dat miljoenen zzp’ers en werknemers zonder pensioenopbouw de dupe worden, als de nieuwe wet eventueel sneuvelt in de Eerste Kamer.
De herziening van het pensioenstelsel staat na de Provinciale Staten-verkiezingen op losse schroeven. Weliswaar hebben de partijen die in de Tweede Kamer vóór stemden straks nog steeds een meerderheid in de Eerste Kamer, maar die is wel een flink stuk kleiner dan voor de verkiezingen. Komt er toch een kink in de kabel van die nieuwe pensioenwet? Dan belanden de voorgestelde wijzigingen voor de derde pijler waarschijnlijk óók (tijdelijk) in de prullenbak. En dat zou doodzonde zijn.
Formaliteit wordt twijfelgeval
Vlak voor de jaarwisseling stemde een grote meerderheid van de Tweede Kamer in met de Wet toekomst pensioenen. De invoering van die wet leek daarmee een formaliteit: alleen nog even stemmen in de Eerste Kamer en daarna langs de koning voor een definitieve krabbel. Maar door het vooruitzicht dat de dynamiek in de Senaat drastisch wijzigt, is het nog maar de vraag of de meerderheid van die nieuwe volksvertegenwoordigers zit te wachten op een vernieuwd pensioenstelsel.
Niet te lang twijfelen
Heeft de huidige Eerste Kamer voor 30 mei nog geen ei gelegd over de Wet toekomst pensioenen? Dan nemen de nieuwe Kamerleden plaats in de Eerste Kamer en kan het dus zomaar gebeuren dat de wet niet op korte termijn aangenomen wordt. Ergens is dat wel te begrijpen, want bij zo’n ingrijpende wijziging ga je niet over één nacht ijs. Bovendien staat er nogal wat op het spel: een pensioenpot van een slordige 1.500 miljard euro waarvan miljoenen Nederlanders op hun oude dag moeten rondkomen.
Iedereen een goed pensioen
Maar zo’n vertraging zou op dit moment vooral heel vervelend zijn voor alle Nederlanders die hun pensioen zelf moeten regelen. Als onderdeel van die nieuwe wet wordt namelijk de derde pijler gelijkgetrokken met de tweede pijler. Anders gezegd: mensen die zelf een pensioenpotje opbouwen – bijvoorbeeld omdat ze zzp’er zijn of werken bij een werkgever zonder pensioenregeling – krijgen dankzij de nieuwe wet dezelfde rechten als mensen die ‘gewoon’ pensioen opbouwen bij een werkgever.
Eerlijker en flexibeler
Momenteel zijn er in dit opzicht nog grote verschillen. Iemand met een eigen pensioenpotje mag maximaal 13.500 euro per jaar fiscaal vriendelijk opzijzetten. In de tweede pijler is dat ruim 30.000 euro. Die bedragen worden dankzij de nieuwe wet gelijkgetrokken. Dat maakt ons pensioenstelsel straks niet alleen eerlijker, maar levert al die mensen die afhankelijk zijn van zo’n eigen pensioenpotje (naar schatting zo’n 2 miljoen Nederlanders) ook veel meer flexibiliteit op. Zij kunnen straks in een goed jaar wat meer inleggen, zodat een minder jaar niet meteen tot een pensioengat leidt.
Meer zichtbaarheid
Een andere reden om met het gelijktrekken van de derde pijler niet langer te wachten dan nodig, is dat de regering het pensioenbewustzijn onder burgers graag wil stimuleren. Ervaringen in andere Europese landen geven aan dat hoe hoger en simpeler het fiscale voordeel is, des te hoger de adoptiegraad van de regeling is. En dit verhoogt de zichtbaarheid van (aanvullende) pensioenoplossing.
Groot draagvlak voor aparte wet
Loopt de wet vertraging op? Dan is de oplossing simpel: trek de wetgeving over de derde pijler los van de wetgeving voor de tweede pijler. In de Tweede Kamer zijn alle artikelen van de herziening van het pensioenstelsel al los van elkaar behandeld. En bovendien heerst er – anders dan over de wijzigingen in de tweede pijler – onder politici volgens mij wél brede consensus over de aanpassingen in de derde pijler.
En dus moet het mogelijk zijn om een aparte wet te maken van de wijzigingen in die derde pijler. Dat zou hard nodig zijn, want uit recent onderzoek van Brand New Day blijkt dat bijna twee derde van de Nederlanders zich in enige mate zorgen maakt over hun inkomen voor later.
Groeiend belang derde pijler
De derde pijler wordt voor steeds meer Nederlanders belangrijk. Uit eigen onderzoek en dat van Wijzer in geldzaken komt naar voren dat circa een kwart van de beroepsbevolking zelf aanvullend pensioen opbouwt. Een groep die ieder jaar groeit, want het aantal zzp’ers neemt nog altijd toe en het aantal werkgevers mét solide pensioenregeling juist af. Het zou dan ook doodzonde zijn als de voorgestelde wijzigingen in de derde pijler door het geharrewar over het pensioenakkoord blijven liggen of van tafel verdwijnen.